Sıkça Sorulan Sorular

• Göç İdaresi Genel Müdürlükleri kurulmadan önce ikamet izin belgesi yerine aynı işlevde ikamet tezkeresi düzenlenmekte idi. İkamet izni, oturma izni, oturma tezkeresi ve ikamet tezkeresi gibi ifadelerin hepsi aynı anlama gelmekte olup yabancı uyruklu kişilere Türkiye’de ikamet hakkı veren belge anlamına gelmektedir.

• Türkiye’ye gelen istisnalar hariç, tüm yabancılar 180 gün içerisinde 90 güne kadar ikamet izni almadan kalabilmekte olup 90 günden fazla kalmak isteyen yabancıların kalış amaçlarına göre ikamet izni almaları gerekmektedir.

• Türkiye’ye vize alarak veya vize muafiyetinin sağlamış olduğu kolaylıktan yararlanarak gelmiş olan yabancılar, geldikleri amaca uygun olarak İkamet izni için İç İşleri Bakanlığı il Göç İdaresi Müdürlüğü çevrimiçi başvuru sayfasından ikamet başvurusunda bulunacaklardır. Daha sonra İl Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından verilen randevu tarihine kadar ikamet izni için gereken belgeleri başvuruda bulundukları müdürlüğe posta ile göndermeleri gerekmektedir.

Bazı yabancıların, ikamet izni almasına gerek kalmaksızın, Türkiye’de vize süresinden daha uzun süre ikamet etmelerine izin verilmiştir.
• Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler
• Uluslararası koruma başvurusu “kayıt belgesi” bulunanlar
• Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulanlar
• Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk resmi memurları ile bunların eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları çocuklarıyla sınırlı olmak üzere, ailelerinden Dışişleri Bakanlığınca bildirilenler
• Uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde çalışan ve statüleri anlaşmalarla belirlenmiş olanlar
• “Uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi” olanlar
• “Uluslararası koruma statüsü sahibi kimlik belgesi” sahibi olanlar
• “Vatansız kişi kimlik belgesi” olanlar
• Geçerli çalışma iznine sahip olanlar

• 4 adet vesikalık fotoğraf
• Pasaport fotokopisi (Son giriş sayfası ve geçerlilik süresi görünmeli)
• Göç idaresine randevu (Yeni sisteme göre randevu göç idaresinden alınmaktadır.)
• Kendi üzerine kira kontratı veya TC vatandaşı kefil. (Evliyse karı-koca olmak zorundadır.)
• Türkiye’de kalacağı süre içinde teminat olarak aylık 500 USD veya dengi gelir belgesi (Bankada 6000 USD hesap)
• Sağlık Sigortası
• Vergi numarası
• Randevu belgesinde belirtilen harç miktarı vergi dairesine yatırılarak makbuz evrakların içine konulmalıdır.

• Türkiye’de kalma nedeninize göre ikamet izni verilen süre değişkenlik göstermekte olup en fazla 5 yıllığına verilmektedir. Fakat bu ikamet izni süresi, belirli şartların mevcut olması halinde 4 defa uzatılabilecektir.

• Öncelikle ikamet uzatma başvurusu, ikamet izni bitiş tarihinden 60 gün içinde ve her durumda bitiş tarihinden önce yapılmalıdır.
• İkamet iznini uzatmak için gerekli evraklar toplanıp harçlar yatırıldıktan sonra belgeler ile dekontlar A4 kağıdı boyutunda zarf ile PTT aracılığıyla veya kargo ile ikamet izninin alındığı İl Göç İdaresi’ne ulaştırılır.
• Başvuru, tüm dokümanlar ve gerekli bilgiler İl Göç İdarelerine posta yoluyla teslim edildiğinde idarenin 90 günlük değerlendirme süresi başlar.
• Değerlendirme sonucunun olumlu olması halinde Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ikamet izni onaylanır ve ikamet adresine ikamet izin kartı gönderilir.

• İkamet izin süresi dolmuş olmasına rağmen izin süresi içinde uzatma başvurusu yapmamış olan yabancının kaçak duruma düşmemesi için ülkeden çıkış yapması gerekmektedir.
• İkamet izninin bitimine 1 gün kalmış olsa bile ikamet izni uzatma başvurusu yapılabilecektir. Fakat ikamet izin süresi dolmuş ise yabancı, artık uzatma başvuru hakkını kaybetmiştir. Bu durumda ilk defa ikamet izni alıyormuş gibi başvuru yapması gerekecektir.

Türkiye’de 6 çeşit ikamet izni vardır.

• Kısa Dönem İkamet İzni: Yabancı uyruklu kişilere belli bir süreliğine Türkiye’de kalma hakkı veren, yasal merciler tarafından onaylanmış bir izin türüdür.
• Aile İkamet İzni: Aile birliğinin korunması amacıyla yabancı uyruklu aile bireylerine tanınan kısa dönem ikamet izni türüdür.
• Öğrenci İkamet İzni: Türkiye’de Yüksek Öğrenin Kurumuna bağlı Ön lisans, Lisans, Yüksek lisans ve Doktora programlarına kayıt yaptıran yabancı uyruklu öğrencilerin alması gereken ikamet izni çeşididir.
• Uzun Dönem İkamet İzni: Uzun süreli ikamet ülkemizde kesintisiz olarak en az sekiz yıl oturma izniyle ikamet etmiş olan ya da İçişleri Bakanlığı Göç Politikaları Kurulunun belirlediği koşulları yerine getiren yabancılara, Bakanlığın onayıyla Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından verilen süresiz oturma iznidir.
• İnsani İkamet İzni: Konusu diğer ikamet izni türlerinin yeterliliklerini karşılayamayan kişilere verilen ve onaylanması için kriterler daha inisiyatife bağlı ve kendi özelinde olan ikamet iznidir.
• İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni: İnsan ticareti mağduru olduğu veya kuvvetli şüphesi ile mağdur olabilecek yabancılara düzenlenen ikamet iznidir.

• Yabancıların hiçbir amaca veya şarta bağlı olmadan Türkiye’de vize süresinden daha uzun kalmak istediklerinde başvuru yaptıkları ikamet izin çeşididir.
• Turistik ikamet iznine başvurular çevrimiçi yapılmakta olup başvuru için; en az 1 yıl geçerli pasaport, noter onaylı ikamet adresi belgesi, biometrik fotoğraf, ikamet süresini kapsayan yabancılar için sağlık sigortasına sahip olunması gerekmektedir.

• 5683 sayılı Kanunun 11. maddesi gereğince ikamet iznini kaybedenlerin en yakın polis merkezine başvurarak polis merkezi görevlileri tarafından kayıp eşya tutanağı tanzim ettirmeleri gerekmektedir. Bu tutanak ile beraber en kısa sürede il göç idarelerine başvurup 492 Sayılı Harçlar Kanununa defter bedelini ödeyerek yeni ikamet izni almaları gerekmektedir.

• İkamet izinleri yabancıların Türkiye’de geliş ve kalış sebeplerine göre düzenlenir. Yabancıların kalış durumları değişmediği sürece ikamet amacı değiştirilemez. Kalış durumlarının değişmesi halinde ikamet izni alınan göç idaresine bildirim yapılır ve ilgili göç idaresi tarafından talebi değerlendirilmeye alınır.

İkamet izni başvurusu sırasında kişinin ikamet etmek istediği süreyi kapsayan bir geçerli sağlık sigortası istenir.
Aile ikamet izni başvurusunda destekleyicinin tüm aileyi kapsayan bir sağlık sigortası olması gerekmektedir. Diğer ikamet izni çeşitleri için sağlık sigortası başvuran tarafından sunulmalıdır.
Yabancı öğrenciler, talep etmeleri halinde kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde genel sağlık sigortasından faydalanabilmektedir.
Geçerli sağlık sigortası olarak kabul edilen sigortalar;
• Kişinin vatandaşı olduğu ülke ile Türkiye arasında bulunan ikili sosyal güvenlik anlaşmaları gereğince geçerli bir sağlık sigortasına sahip olunduğunu gösteren belge. Bu belge il sosyal güvenlik birimlerinden imzalı/kaşeli/e-imzalı olarak alınmalıdır.
• Türkiye Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) alınmış imzalı/e-imzalı, kaşeli/mühürlü provizyon belgesi
• İkamet geçiş başvurusu randevusu sırasında beyan edilmek üzere Sosyal Güvenlik Kurumu genel sağlık sigortalısı olmak için yapılmış başvuru belgesi
• En az 1 yıl süreli özel sağlık sigortası (Poliçede “İşbu poliçe 06/06/2014 tarih ve 9 sayılı ikamet izni taleplerinde yaptırılacak özel sağlık sigortalarına ilişkin genelgede belirlenen asgari teminat yapısını kapsamaktadır.” ibaresi bulunmalıdır)

• Türkiye’de yaşadığı adresini değiştirmek isteyen yabancıların, adres değişikliğini 5683 sayılı Kanunun 14.maddesi gereğince 48 saat içinde ayrıldıkları şehrin ve gidilen yeni şehrin il göç idarelerine, “Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin” 14.maddesi (1) fıkrası uyarınca 20 iş günü içinde nüfus müdürlüklerine bildirmekle yükümlüdürler. Aksi takdirde idari para cezası verilmektedir.

• Kişiye sadece sınırsız ikamet izni sağlayan uzun dönem ikamet izni, diğer ikamet izinlerinde olduğu gibi yabancının çalışmak istediğinde çalışma izni başvurusu yapması gerekmektedir. Ayrıca uzun dönem ikamet iznine sahip yabancılar süresiz çalışma iznine başvuru yapabilirler. Fakat başvuruların sonucu değerlendirilmeye bağlı olarak sonuçlanır.

• Öğrenci ikamet izinleri genel olarak 1 yıllığına verilmekle beraber kişinin eğitim süresine göre değişiklik gösterebilmektedir. Eğitim süresine bağlı olarak her yıl yenileme başvurusu yapılarak ara vermeksizin uzatılması gerekmektedir.
• Öğrenci ikamet izin süreleri doğru takip edilmemesi halinde eğitim hayatından geri kalmak söz konusu olabileceğinden dolayı ikamet süreleri dikkatli takip edilerek, uzatma başvuruları geciktirmeden yapılmalıdır.

• Öğrencilere Türkiye’de eğitim hayatları sebebi ile verilen bu öğrenci ikamet izninde eğitime devamlılıkları zorunlu tutulmaktadır. Okulların belirlediği devamsızlık sınırını aşan öğrenciler, okul tarafından İl Göç İdaresine bildirilerek ikamet izinlerinin iptal edilmesi ile karşı karşıya kalabileceklerdir. Bu tarz bir yaptırıma maruz kalmamak adına öğrencilerin devam sürelerine hassasiyet göstermeleri gerekmektedir.

• Öğrenci ikamet iznini verilme şartlarında esaslı değişikliklerin meydana gelmesi yani bu şartların karşılanmaması veya ortadan kalkması halinde,
• Eğitime devam edilemeyeceği konusunda kanıtların ortaya çıkması durumunda,
• Eğitim sebebi ile alınan öğrenci ikamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi halinde,
• Yabancı hakkında geçerli sınır dışı etme kararı veya Türkiye’ye giriş yasağının olması ya da Türkiye’ye girişine izin verilmeyecek yabancılardan olması halinde öğrenci ikamet izni verilmiş ise iptal edilir, ilk başvuru ise ikamet izni verilmez, uzatılma başvurusunda tespit edilir ise uzatma başvurusu olumsuz sonuçlanır.

• Öğrenci ikamet izni, öğrenciye eğitimi sebebi ile verilmiş olup yabancı öğrencinin anne, baba ve diğer yakınlarına ikamet izni alma konusunda hiçbir hak sağlamamaktadır. Bu kişiler ancak şartlarını sağladıkları ikamet iznine başvuru yaparak Türkiye’de ikamet edebileceklerdir.

• Türkiye’de eğitim gören ve öğrenci ikamet iznine sahip olan yabancı öğrencilerin çalışmak için çalışma izni almaları gerekmektedir. Fakat ön lisans ve lisans öğrencilerinin çalışma hakkı, ilk yıldan sonra başlayacak olup haftada 24 saatten fazla olmayacaktır.

• Aile ikamet izni İstanbul ilinde ortalama 3 ay içerisinde sonuçlanmakta olup diğer illerde İstanbul’a oranla yabancı nüfusu daha az olduğundan dolayı sonuçlanması daha kısa sürmektedir. Fakat pandemi sebebi ile başvuruların sonuçlanma sürecinin uzayabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
• Aile ikamet izni, yabancının pasaport süresi, sigorta ve iş durumuna bağlı olarak bir yıldan üç yıla kadar alınabilir.

• Türk vatandaşı ile 3 yıl evli olan yabancı uyruklu kişi boşandıktan sonra, boşanma davası devam ederken boşanma davasını kanıtlayarak ya da aile birliğinde yaşaması kendisinden beklenemeyeceği mahkeme kararı ile kanıtlanmış olan kişi kısa dönem ikamet iznine geçiş yapabilir.

• İnsani ikamet izni olağanüstü durumlarda diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmaksızın, Bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıllık sürelerle olmak kaydıyla valiliklerce verilip, uzatılabilen verilebilen ikamet iznidir.

Suriye uyruklu kişilerin insani ikamet izni alabileceklerine ilişkin bir düzenleme olmamakla birlikte insani ikamet izni, kişiye ve kişinin bulunduğu duruma göre verilen sınırlı bir izindir. Türkiye’de insani ikamet izninin verileceği sınırlı haller kanunda sayılmış olup özetle;
• Çocuğun yüksek yararı söz konusu ise,
• Haklarında deport yani sınırdışı etme kararı yahut Türkiye’ye giriş yasağı kararı söz konusu olduğu halde Türkiye’den çıkış yapılamadığı yahut çıkışın makul olmadığı veya mümkün olmadığı durumlarda,
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu madde 55 hükmünde yer alan sınır dışı etme kararı alınamayacak yabancılar hakkında sınırdışı kararı alınmak istenip de alınamadığı durumlarda,
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu madde 53 uyarınca deport kararının yani sınır dışı etme kararının iptali davası açıldığında,
• Uluslararası koruma başvurusunda bulunan yabancı hakkında, bu başvurunun “kabul edilemez” olduğuna dair karar verilmesi veya “başvurunun geri çekildiği” veya “geri çekilmiş sayıldığı”na ilişkin kararlara karşı yargı yoluna gitmesi durumunda,
• Yabancının ilk iltica ettiği ülkeye yahut güvenli bir diğer üçüncü ülkeye gönderilmesi işlemlerinin devam ettiği hallerde,
• Acil bazı nedenlerin varlığı dolayısıyla ülke çıkarlarının korunması ve kamu düzeni ile güvenliği noktasında Türkiye’ye girmesine ve kalmasına izin verilmesi gereken bazı yabancıların başka ikamet izni türlerine başvuramıyor olması durumunda,
• Olağanüstü bazı durumların varlığı durumunda insani ikamet izni başvuran yabancıya verilebilir.

• İkamet izni geçerli pasaport veya pasaport yerine geçen seyahat belgesi ile birlikte ibraz edilmesi halinde yabancılara Türkiye’ye vizesiz giriş hakkı tanınmakta olup ikamet izni pasaport yerine kullanılamaz.

• Yabancı kimlik numarası Türkiye’de herhangi bir amaçla en az altı aylık ikamet iznine sahip olan yabancılara; resmi kurumlardaki iş ve işlemlerini yürütebilmesi amacıyla, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından verilir.
• Altı aydan kısa süreli ikamet iznine sahip olan yabancı uyruklu kişilere yabancı kimlik numarası verilmez.

• 1.Aşama = Başvurulacak İkamet iznin tespiti
• 2.Aşama = İç İşleri Bakanlığı İl Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Çevrimiçi Başvuru Sayfasından başvurunun yapılması
(https://e-ikamet.goc.gov.tr/)
• 3.Aşama = İl Göç İdaresi tarafından verilen randevu tarihinde evrakların posta yolu ile gönderilmesi
• 4.Aşama = İkamet İzni Kartı Teslimi (Başvurunun onaylanması halinde)

• Mevzuatta ikamet izni başvurusunun sonuçlandırılmasına ilişkin bir süre tayin edilmemiştir. Kamu kurumları arasında koordinasyon ve süreçlerin kısa sürede sonuçlanması için “Ortak Hizmet” birimleri kurulmuştur.
• Başvurulan ikamet izninin çeşidi, güvenlik soruşturması, bürokratik işlemler ve sair hususlar nazara alınarak ortalama en erken 3 en geç 6 ay gibi bir sürede başvurunun sonuçlanabileceği tahmin edilmektedir.

GlobalPass uzman avukatlarından ve ekibinden somut olay veya sorularınız için ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

Av.Kerim ALTINTAŞ
Av.Melis ERDİNÇ
Av.Sena DALAZ
Av.Dilara Gül AÇ
Ömer KIZILBOĞA

0 212 416 77 40 pbx
info@globalpasstr.com
avukat@altintas.av.tr